Bašta sljezove boje

Uvodeći nas u „Baštu sljezove boje“, jednu od svojih najlepših zbirki priča iz ranog detinjstva, svojevrsnu poemu o „izgubljenom raju“ u koji je večito težio da se vrati, među svog djeda Radu, strica Nidžu, majku Soju, samardžiju Petraka i ostale „dobre ljude i svete bojovnike“, Branko Ćopić nas je, kroz pismo svom mrtvom prijatelju Ziji Dizdareviću, književniku ubijenom 1942. godine u logoru Jasenovac, upozorio na „crne konje i crne konjanike, noćne i dnevne vampire“ koji se umnožavaju po svetu dok on, pre nego ga odvedu, žuri da ispriča „zlatnu bajku o ljudima, dobrim starcima i zanesenim dječacima“ čije su mu seme posejali u srce još u detinjstvu.

U vremenu kada su crni konji i crni konjanici već uveliko tu i kada apokaliptična neman u obliku terorizma, novog svetskog rata, fašizma u malom i velikom ili neoliberalnog kapitalizma preti da će uništiti sve ono duhovno i humano u ljudskoj jedinki, verujem da vraćanje u svet „dobrih staraca i zanesenih dječaka“ pod mitskom planinom Grmečom može da nas bar malo podseti na prave ljudske vrednosti i pomogne nam da sačuvamo sebe i svoje najbliže od nadolazećeg zla koje je Branko Ćopić predosećao ali isto tako i verovao „da još uvijek nije iskovana sablja koja može sjeći naše mjesečine, nasmijane zore i tužne sutone“. 
Marko Misirača